اجتماعى
خانواده
از نظر اسلام، خانواده یک رکن بزرگ است. اگر باشد و سالمش باشد و تربیت درست باشد، در پیشرفت کار جامعه به صورتى که اسلام مىخواهد، تأثیر زیادى دارد. اسلام مىخواهد این کانون تشکیل بشود و به وجود بیاید.
اگر خانوادهها صحیح، قوى، سالم، بىانحراف و طبق سنت الهى تشکیل بشوند، آن وقت جامعه، جامعهى سالمى خواهد بود.
در کار ازدواج و این مراسم، ... به نظر اسلام آن چیزى که اصل و محور است، تشکیل کانون خانوادگى است.
مسئلهى مادرى، مسئلهى همسرى، مسئلهى خانه و خانواده، مسائل بسیار اساسى و حیاتى است. در همهى طرحهایى که ما داریم، بایستى «خانواده» مبنا باشد.
در خانواده همسر و مادر عضو اصلى است. زن در این مجموعه، جاى بسیار اساسى و رفیعى دارد. به همین خاطر، وقتى اصل خانواده -یعنى زن - متزلزل است، در آنجا هیچچیزى در جاى خودش قرار ندارد.
کانون خانواده، جایى است که عواطف و احساسات باید در آنجا رشد و بالندگى پیدا کند؛ بچهها محبت و نوازش ببینند؛ شوهر که مرد است و طبیعت مرد، طبیعت خامترى نسبت به زن دارد و در میدان خاصى، شکنندهتر است و مرهم زخم او، فقط و فقط نوازش همسر است - حتّى نه نوازش مادر - باید نوازش ببیند.
زن
آن زنى که خود را در دامنه آن قلهیى مىداند که در اوج آن حضرت فاطمهى زهرا(علیهاالسّلام) _ بزرگترین زن تاریخ بشر _ قرار دارد، زن ایرانى است.
اسلام با کار کردن زنان نه تنها موافق است، بلکه تا آنجایى که با شغل اساسى او که مهمترین شغل اوست - یعنى تربیت فرزند و حفظ خانواده - مزاحم نباشد، شاید لازم هم مىداند.
اسلام فعالیت اسلامى زنان را با رعایت حجاب و حدود اسلامى تشویق مىکند.
اگر در کشورى زنان آن کشور بتوانند به آن صفا و معنویت و رُقاء و تعالى فکرى برسند، هیچ مشکلى در آن مملکت باقى نمىماند.
دختر شلوار تنگِ لباس چسبان پوشیده، وقتى سوار یک دوچرخهى تشریفاتى هم بشود و در خیابان بیاید، این تبرج است.
زن اسلامى، شخصیتى است که راه و هدف را تشخیص مىدهد و براى آن فداکارى مىکند.
زنِ امروز ایران، در صحنهى علم و سیاست و هنر و در گونهگون فعالیتهاى اجتماعى، از گذشته بسى فعالتر و میداندارتر است.
زنان مسلمان باید در تمام شئونات زندگى فردى و اجتماعى، حضرت فاطمهى زهرا(سلاماللَّهعلیها) را الگو قرار داده و پیروان راستین آن حضرت باشند.
زن باید تبرّج - یعنى خودنمایى - نداشته باشد؛ ممنوع است. این، در فرهنگ اسلامى ممنوع است. زن باید خودنمایى نکند. اگر محیط جامعه، محیط خودنمایى زن شد، به کلى همه چیز به هم مىریزد و اولین چیزى هم که ضربه مىبیند، امور جدى جامعه است. خانواده، سلامت جوانها و عفاف و عصمت آنها ضربه مىبیند.
زن در کشور ما، سرباز خط مقدم انقلاب شد.
زن مسلمان باید در راه فرزانگى و علم تلاش کند.
زن هم مىتواند به بالاترین مقامات از لحاظ معنوى برسد.
شخصیت زن که به برکت انقلاب اسلامى احیاء شد باید با پرهیز از تجملگرایى حفظ شود.
صلاح زنان در جامعه، صلاح مردان را به دنبال دارد و در این ارتباط زنان نقش برجستهیى را برعهده دارند.
ما براى زن ارزش واقعى انسانى قائلیم.
نباید زنان به سمت تجملگرایى سوق پیدا کنند.
نقش زنان در انقلاب و جنگ، یک نقش تعیینکننده بود.
ورزش زنان، کار لازمى است. زنان هم نصف جمعیت کشورند؛ باید ورزش بکنند؛ اما محیط ورزش زنان، بایستى به گونهیى باشد که با حدود اسلامى، مطلقاً مساسى پیدا نکند.
این عاطفهاى که زن و مرد نسبت به هم ابراز مىکنند، به آرامش درونى خانواده کمک مىکند. اینجاست که زن یک نقش اساسى ایفا مىکند. بعضیها خیال مىکنند اگر زنى کارش عبارت از همان کار داخل خانه باشد، این اهانت به زن است؛ نه، این هیچ اهانت نیست؛ بلکه مهمترین کار براى زن، این است که زندگى را سر پا نگهدارد.
مادر
مسئلهى مادرى، مسئلهى همسرى، مسئلهى خانه و خانواده، مسائل بسیار اساسى و حیاتى است. در همهى طرحهایى که ما داریم، بایستى «خانواده» مبنا باشد.
بهترین روش تربیت فرزند انسان، این است که در آغوش مادر و با استفاده از مهر و محبت او پرورش پیدا کند.
یکى از وظایف مهم زن، عبارت از این است که فرزند را با عواطف، با تربیت صحیح، با دل دادن و رعایت و دقت، آن چنان بار بیاورد که این موجود انسانى - چه دختر و چه پسر - وقتى که بزرگ شد، از لحاظ روحى، یک انسان سالم، بدون عقده، بدون گرفتارى، بدون احساس ذلت و بدون بدبختیها و فلاکتها و بلایایى که امروز نسلهاى جوان و نوجوان غربى در اروپا و امریکا به آن گرفتارند، بار آمده باشد.
زنانى که فرزند خود را از چنین موهبت الهى محروم مىکنند، اشتباه مىکنند؛ هم به ضرر فرزندشان، هم به ضرر خودشان و هم به ضرر جامعه اقدام کردهاند. اسلام، این را اجازه نمىدهد.
ازدواج
بعضیها هم ازدواج را که یک امر عاطفى و انسانى و وجدانى است، به صحنهى تفاخر تبدیل مىکنند.
بناى کار ازدواج، بر سازش دختر و پسر است
در ازدواج، اصل قضیه یک امر انسانى است؛ نه یک امر مادّى. اسلام مهریه را قرار داده است؛ اما مهریه این را بهصورت یک معاملهى دادوستدى نمىکند.
در کار ازدواج و این مراسم، ... به نظر اسلام آن چیزى که اصل و محور است، تشکیل کانون خانوادگى است.
ما در این زمینهها - هم در مورد ازدواج جوانان، و هم در مورد لوازمى که ازدواج دارد - سفارشهاى زیادى هم به مسئولان دولتى کردهایم. ... امیدواریم که این مقدمات فراهم بشود و انشاءاللَّه مشکل ازدواج به شکلى حل گردد.
تجملات و اسراف
اگر در جامعه قناعت وجود داشته باشد، زیادهروى و اسراف و ریخت و پاش نباشد، اگر حرص و افزونطلبى در امور مادى نباشد، این جامعه به بهشت و گلستان تبدیل مىشود.
امام بزرگوار ما خودش مظهر همین معنا بود؛ آدمى بود که تعیّنات دنیوى، حقیقتاً برایش ارزش نداشت. آدم این را در آن مرد معنوى و بزرگوار مىدید که تعیّنات، تعلّقات و تکلّفات دنیوى، اصلاً براى خودش ارزش نداشت!
اینجانب از اینکه کسانى مىکوشند تا در میان مردم ما رسم تجملگرایى و اسراف و ولخرجى را شایع کنند، شدیداً نگران و متأسفم؛ و از اینکه مردم فداکار و انقلابى ایران در امور شخصى به مصرفگرایى سوق داده شوند و قناعت انقلابى را از یاد ببرند، به خدا پناه مىبرم.
با تجملات زیادى، جامعه زیان مىکند.
تجملات براى یک جامعه، مضر و بد است. ... باید بنا را بر سادگى گذاشت.
عزیزان من، یکى از شعارهاى ما قبل از پیروزى انقلاب ... «ساده زیستى» بود؛ زندگى ساده و کمتر بهره بردن از جلوههاى دنیا! بعد که انقلاب، پیروز شد، سعى کردیم باز هم همین روش، همین شعار و همین مبنا را دنبال کنیم.
کودک
کودک ذخیرهى ارزشمندى براى هر جامعه است.
جوان
امروز، [شما جوانان] عناصر مؤثرید؛ ولى فردا ستونهاى انقلاب هستید. توجه کنید انقلاب را با ریشهها و مبانى فکرى و منطقیش، بدرستى بشناسید.
پیشرفتهایى که در المپیادهاى ریاضى و فیزیک و شیمى و ... به دست آوردیم، نشان داد ما جوانهایى داریم که از استعدادهاى بالایى برخوردارند.
جوان، آن هم داراى علم و معرفت، آن هم در صراط تحصیل دانش براى ادارهى کشور در آینده داراى ارزش است.
جوان مظهر امید است.
جوان و نوجوان، چشمهى جوشان نیرو و استعداد است.
حقیقتاً جوانان موتور یک جامعه هستند.
محبوبترین انسانهاى جامعه در نزد پروردگار، جوانهاى پارسا و پرهیزگار و مؤمن هستند.
مهمترین مظهر قدردانى از جوانى همین است که از این صفا و نورانیت و از این ناآلودگى و پیراستگىِ طبیعىِ انسان جوان استفاده کنید و خود را در زمینههاى تزکیه و اخلاق پیش ببرید؛ این انشاءاللَّه ذخیرهى همهى زندگى شما خواهد شد.
مهمترین مظهر قدردانى از جوانى همین است که ... خود را در زمینههاى تزکیه و اخلاق پیش ببرید؛ این انشاءاللَّه ذخیرهى همهى زندگى شما خواهد شد.
هرجا جوانهاى ما خواستند و همت گماشتند، به هدف رسیدند و رسیدیم.
